'Dader of slachtoffer van seksuele uitbuiting?'
Driekwart van de mishandelde kinderen wordt zelf ook gewelddadig.
Het Verwey-Jonker instituut heeft in opdracht van het ministerie VWS en ZonMW een meerjarige studie en onderzoek gedaan naar partnergeweld en kindermishandeling. In het onderzoek zijn ruim 800 huishoudens een jaar lang gevolgd, benaderd via dertien Veilig Thuis organisaties. Bovenstaande zin is één van de belangrijkste conclusies (onderstaand de link naar het volledig onderzoek).
Deze conclusie komt voor mij niet als een verrassing. Na jaren werkzaam te zijn geweest bij Veilig Thuis, daarna werkzaam in de wereld van de bestrijding van mensenhandel, komt de pijnlijke conclusie keer op keer weer keihard naar voren. En illustreert opnieuw de complexe verwevenheid tussen daderschap en slachtofferschap.
Zijn daders niet veelal ook slachtoffer? Wanneer we spreken over een dader van geweld, hoe vaak is deze dader ook zelf slachtoffer van geweld? Of slachtoffer van misbruik, verwaarlozing, incest?
Al bijna een jaar ben ik, in samenwerking met de projectleider van Stevig, bezig met de programmatische verkenning genaamd 'dader of slachtoffer van seksuele uitbuiting'. Voor meer informatie, klik op onderstaande link. De titel zegt al genoeg. De scheidslijn tussen slachtofferschap en daderschap is dun. De verwevenheid is complex. En dit wordt nog eens extra bevestigd als we begin deze week spreken met een dader van seksuele uitbuiting (zie foto). Een jongvolwassen man, getekend door het leven. Geen veilig thuis gehad. Slachtoffer van verschillende gruwelijke vormen van kindermishandeling. Zijn verhaal raakt me. Maar, zijn daden raken me ook.
Wanneer deze jongen op straat staat omdat zijn gezin hem niet de basisbehoeften kan bieden als kind, wordt hij door de falende jeugdzorg en door 'het systeem' regelrecht in de criminaliteit 'geduwd'. Daar waar de hulpverlening en zorg niet aansluit en passend is, geeft de straat hem datgene waar hij naar op zoek is. De straat geeft hem, wat hij in zijn jeugd heeft gemist. Dit is precies de kern van deze belangrijke verkenning: hoe kan hulp en zorg meer aansluiten? Een goede en passende resocialisatie van daders bereiken we alleen door een verbrede blik naar de jonge aanwas die in de criminaliteit belanden.
Concreet, een verbrede blik zodat zij vanuit slachtofferschap de juiste hulp krijgen in plaats van een benadering vanuit daderschap voor de strafbare feiten die zij (soms onder druk van anderen en als minderjarigen) moeten plegen. Wanneer uitsluitend gekeken wordt naar de jeugdige die al op 13-jarige leeftijd drugs aan het dealen is, mist er een hele belangrijke focus op toeleiding naar de juiste zorg.
Terugkomend op het onderzoek van het Verwey-Jonker instituut. Een goede aanpak van jeugdcriminaliteit ligt voor een groot deel bij preventie, vroegsignalering bij gezinnen waar er sprake is van geweld en de inzet van de juiste interventies. En met bewuste redenen schrijf ik een groot deel, een ander deel ligt bij repressie. En in het geval van gedwongen prostitutie of drugscriminaliteit, ligt nog een ander deel bij de aanpak van de klant.
En alleen maar respect voor de dader van seksuele uitbuiting die wij in het kader van onze verkenning begin deze week spraken. Zijn daden keuren we niet goed. Zijn openheid en delen van zijn verhaal voor onze verkenning (en podcast) is daarentegen bewonderenswaardig.
