De kwetsbare verdachte.
Stel je eens voor, je ziet een jonge meid één keer en je wordt verliefd. Je kan haar maar niet uit je hoofd krijgen. Je hebt in jouw beleving het recht om eens met haar te spreken. Je droomt over haar, je hebt haar in je hart gesloten.
De behoefte om haar te zien is groot en groeit alleen maar. Het is een onvervuld verlangen, een verlangen dat groter wordt en vooraanstaand. Andere zaken verdwijnen naar de achtergrond.
Het leven gaat door en dan ineens zie je haar op feestjes. Je hart slaat over en er volgen meer en meer verlangens.
En dan besluit je eens langs het adres te rijden. Je stopt, roept haar naam. Geen reactie, maar je voelt en weet dat ze in jouw hart zit. En dat je het recht hebt om haar te speken. Je legt bloemen, chocola en liefdesbrieven voor de woning. Ziet en hoort ze me nu?
Niet alleen verlangens en lust groeit. Tegelijkertijd raak je meer verwijdert van de realiteit. Je weet dat je haar moet beschermen. Je weet dat je haar moet redden. Dat is jouw taak. Je dient haar te beschermen tegen haar vader, haar vader is een pedofiel. Het is hardnekkig. Je neemt het beschermen serieus. Je bedreigt en intimideert, vernielt de woning, gooit brandende voorwerpen door de brievenbus. En dan besluit je het anders aan te pakken en neemt contact op met ‘vrienden’ die voor jou een wapen kunnen regelen. Je vraagt om een 9mm handwapen, met kogels, het liefst te leveren binnen 10 dagen... Niet wetende, dat de politie deze berichten later zal onderscheppen.
Jouw beleving, jouw gevoel, jouw verlangen. Dit is jouw wereld.
Maar er is nog een wereld. Een wereld van het rechtssysteem. Van een maatschappij, van waarden en normen. Een wereld van beschaving. En waar het in de ene wereld draait om hardnekkige overtuigingen van één persoon, gaan in de andere wereld de alarmbellen rinkelen.
Want dit gaat niet over een verliefdheid. Dit is uitgegroeid tot stalking, een obsessie, een waan. Een stalking zaak die maar liefst 8 jaar duurt. Met voldoende genomen maatregelen. Een gedragsaanwijzing in de vorm van een contactverbod. Met betrokkenheid van reclassering. Zelfs een eerdere veroordeling.
Geregeld zoek ik interessante zittingen op om mee te luisteren, te leren, door plaats te nemen op de publieke tribune als belangstellende. Bovenstaande is het verhaal van een kwetsbare verdachte die afgelopen woensdag van deze week in het verdachtenbankje stond voor de meervoudige kamer, waar ik aanwezig was (zie foto). Kwetsbaar, want de verdachte is belast met een stoornis in het ASS-spectrum. Autisme. De verdachte heeft tevens een waanstoornis. De verdachte zit tot dan toe al een half jaar in de gevangenis in Grave. Dat is niet de juiste plek voor hem. Hij ijsbeert in zijn cel. Dit zorgt voor overlast. Wordt daardoor in de iso geplaatst. Kan de herrie en prikkels maar moeilijk aan.
Hij begrijpt de wereld niet zoals anderen.
Het vonnis volgt nog, maar het advies gaat richting TBS met dwangverpleging. “Wat vindt u ervan?”, aldus de rechter. “Als ik maar uit de gevangenis kan...”. Met tussendoor de nodige zuchten, kreten en kreunende geluiden als gevolg van tics en zenuwtrekken door de spanning.
Het strafrecht is onderhevig aan een omvangrijke voorgeschiedenis. Het is gevormd en gaandeweg de jaren veranderd. Van een autoritaire richting naar meer humanisering. En uiteindelijk naar het instrumenteel strafrecht. Na de Tweede Wereldoorlog is er een groep wetenschappers bij elkaar gekomen, afkomstig uit Utrecht. Zij hebben de koppen bij elkaar gestoken, waaronder ook dhr. W.J.P. Pompe (hoogleraar strafrecht) en dhr. P.A.H. Baan (forensische psychiatrie). En één van de centrale gedachten van de ‘Utrechtse school’ is dat een delinquent als een volwaardig mens bejegend en behandeld zou moeten worden en er ook oog zou moeten zijn voor een positieve terugkeer in de maatschappij.
Ik kan alleen maar blij zijn met de veranderingen die hebben plaatsgevonden en kijkend naar deze verdachte, zal TBS met dwangverpleging op alle fronten een meer effectievere maatregel zijn dan detentie in Grave.
