Tegenwoordig mag je niks meer zeggen.
“Daar heb je toch loketten voor”, aldus John de Mol bij het wegkijken na The Voice misstanden.
“Ik ben vrij hoffelijk tegen vrouwen”, aldus Mart Smeets na een beschuldiging van een vrouwelijke collega op de redactie.
“Iedereen misdraagt zich wel eens”, aldus Johan Derksen als reactie op het kaars-incident van 25 jaar geleden.
“Het was voor mij een grap”, aldus Jack van Gelder over een misplaatste opmerking naar een collega die hem belde toen hij in bad zat.
En Marc Overmars treedt in dienst als technisch directeur bij Royal Antwerp FC na het sturen van dickpics want ‘onze normen en waarden matchen’, aldus de algemeen directeur van Royal Antwerp FC.
“Iedereen die je verliest door feiten te spreken, is geen verlies”, aldus Anouk na transfobe post op threads.
“Zwarten moeten niet zo zeuren”, zou een medewerker van het ministerie van VWS hebben gezegd. Waar nu zelfs een lopend onderzoek plaatsvindt door de Nederlandse Arbeidsinspectie naar de angstcultuur en giftige werksfeer.
Neutralisatie technieken, ken jij ze al? Bovenstaande ontkenningen van verantwoordelijkheden noemen we neutralisatie technieken. Het komt voort uit één van de criminologische benaderingen. Een theorie van Sykes en Matza (1957) die eigenlijk stellen dat een individu wel weet wanneer gedrag niet door de beugel kan. Zij stellen dat om tot een beslissing te komen tot deviant (afwijkend) gedrag, zij zichzelf ervan overtuigen dat wat ze gaan doen niet echt verkeerd of afwijkend is. En bij dit proces horen neutralisatietechnieken. Dat is een ontkenning van de verantwoordelijkheden, van de aangerichte schade of het aangerichte leed, of van het slachtoffer.
Een hele bekende bij ontkennen van het slachtoffer is bijvoorbeeld: “Hij vroeg er toch zelf om”. Nog een aantal bekende neutralisatie technieken: “Mogen we dan niks meer zeggen?”, “Tegenwoordig is alles grensoverschrijdend”, “We zeggen allemaal wel eens wat in een opwelling”.
Ja dat klopt, we zeggen allemaal wel eens wat in een opwelling. En ja, tegenwoordig is veel grensoverschrijdend. Omdat eindelijk na al die jaren het niet meer geaccepteerd wordt. Zolang we grensoverschrijdende opmerkingen weglachen, zolang we wegkijken bij seksistische opmerkingen, houden we de norm in stand en vergroot dit de kans op afwijkend gedrag en geweld.
En wanneer is iets eigenlijk grensoverschrijdend? Ik gaf er twee maanden geleden nog een voorlichting over bij het LVAK (Landelijke Vereniging Aandachtsfunctionarissen Kindermishandeling).
Bij een positieve (online) (seksuele) interactie is sprake van wederzijdse instemming, vrijwilligheid en gelijkwaardigheid. Grenzen worden overschreden als aan één of meer van deze voorwaarden niet wordt voldaan.
Over enkele weken mag ik weer een presentatie geven over dit thema (zie bovenin waar de presentatie over gaat of klik hier). Dit keer bij de themadag over 'seksualiteit: wensen en grenzen' bij de HAN in Nijmegen. Een presentatie over wat er precies gebeurt wanneer we grenzen overgaan, wanneer we grapjes weglachen en onze verantwoordelijkheden ontkennen. Want dan krijg je een voedingsbodem voor alleen maar meer (seksueel) geweld.
En tijdens deze voorlichting laat ik een fragment horen van het SpokenWord wat gemaakt is door de studentenredactie van de Fontys Hogeschool voor Journalistiek. Een indrukwekkend fragment. Het geeft woorden en gevoel aan de heftige vorm van seksueel geweld en mensenhandel, seksuele uitbuiting. Binnenkort te beluisteren via deze link.
Met Valentijnsdag deze week staat alles in het teken van de liefde. Maar wat als we nou de overige dagen, weken, jaren, ook wat meer de kracht van de liefde het werk laten doen? Wat meer begrip voor elkaar en hoe kwetsend een ‘grapje’ voor een ander kan zijn? Wat meer verantwoordelijkheid nemen voor eigen daden?
Dan zou de wereld er al een stukje mooier uit zien ♥
