Is Fouad L. naast dader ook slachtoffer?
Op donderdag 26 september 2023 leeft het hele land mee met Rotterdam. De 32-jarige Fouad L. schiet drie mensen dood en laat veel trauma, ellende, verdriet en vraagtekens achter bij de nabestaanden en het volk.
Als burger ben ik geschokt. Ik lees over vrouwenhaat. Over berichten van Fouad L. op een forum, waarin hij oproept tot het doden van vrouwen. Hij zou fantaseren over het vermoorden van vrouwen: "vermoord haar en laat het eruit zien als een ongeluk". Een post uit 2022.
Als vrouw, als persoon, dit raakt me. Vooral in een tijd waarin we nog niet effectief genoeg optreden tegen femicide, het is schokkend als de cijfers inzichtelijk worden van Nederland ten opzichte van andere landen. Meer weten over de exacte cijfers? Klik dan op onderstaande grafiek (bron: CBS). Maar naast vrouwenhaat ook racisme en antisemitisme. In zijn post klinken rechtsextremistische geluiden. Hij zou posten over de extreemrechtse complottheorie dat witte burgers bewust vervangen zouden moeten worden door burgers van kleur.
Als criminologe ben ik altijd al veel bezig met berichtgeving over criminaliteit. Mijn aandacht kan gericht zijn op de persoon als misdadiger, op het slachtoffer van criminaliteit, op de plek van criminaliteit binnen de maatschappij of op de reacties om op criminaliteit te reageren. Bijvoorbeeld preventief of regressief.
In dit geval ben ik benieuwd naar de persoon als misdadiger, maar ook zeker de context waarin het delict plaatsvindt. Mijn eerste vragen gaan uit naar de achtergrond van de 32-jarige Fouad L. Vanuit de levensloopcriminologie, de socialistische, biosociale en psychologische benadering, zijn er al zoveel vragen zonder antwoorden. Zonder verder op de benaderingen en toepassingen van de theorie in te gaan, schets ik hieronder enkele eerste gedachten die in mij op komen.
-
Hoe zit het met de ouder-kind relatie van Fouad L?
-
Is hij opgegroeid in een cultuur/gezin met masculiene waarden?
-
Wat is zijn visie op de vrouw?
-
Is er al enige aanleg voor psychische kwetsbaarheid?
-
Heeft hij passende behandelinterventies gehad?
-
Hoe zit het met vroegsignalering, bijvoorbeeld gedrag op de basisschool of tijdens eerdere studies?
Als criminologe kan ik nog tal van vragen bedenken. In dit geval richt ik mijn aandacht op de persoon als dader. De zoektocht naar begrip voor zijn daden, heeft niks te maken met sympathie voor zijn daden. Het heeft niks te maken met mijn veroordeling van het delict. Het heeft alles te maken met de reacties om op criminaliteit te reageren vanuit de maatschappij en de context van het delict. Ik wil daders begrijpen, om herhaald daderschap voor te zijn. Om recidive te verminderen. Om zo bij te dragen aan de veiligheid van de maatschappij.
Zonder te wijzen, vraag ik mij af of Fouad L. de juiste en passende zorg heeft gekregen in eerdere fases van zijn leven. Of de maatschappij, het systeem, daarentegen de juiste voorzieningen kon bieden. Dit alles is overigens ook de kern van de programmatische verkenning die ik, in opdracht van Stevig, samen met mijn partner in crime Marcel uitvoer. Daderschap of slachtofferschap? Of eerlijk gezegd, beiden want de overlap is groot en de lijn in flinterdun. (voor meer informatie over de verkenning klik op onderstaande link).
Kennis over daders, juist om delicten zoals deze beter te kunnen voorkomen. Want voorop staat natuurlijk het leed voor de nabestaanden, het gevoel van onveiligheid in de maatschappij en het intense verdriet en de rouw vanwege het verlies van deze drie onschuldige slachtoffers.
